FENICIË EN DE DERDE WEG

HOOFDSTUK II: DE GROTE SLENK

01. Inleiding

Het gedeelte van de Grote Slenk in Kanaän ligt tussen de Zeeweg en de Horusweg, en vertegenwoordigt hier de Derde Weg, die tevens een Middenweg is. De Slenk diende echter in meer opzichten als inspiratiebron.
a.
Zij was de plaats waar de HERE verscheen en tot Zijn volk sprak.
b.
Men zag de lange breuklijn als wereldas.
c.
Er zijn zelfs aanwijzingen dat het paradijs - de Tuin der tuinen - zich langs de Grote Slenk uitstrekte.
d.
Niet in de laatste plaats levert de Slenk heel reële verklaringen voor mysterieuze zaken, die maar al te gemakkelijk als wonder worden beschouwen; onder andere voor de doortocht door de Schelfzee.

Kortom, de Great Rift Valley blijkt de achtergrond te vormen van veel verhalen in de Bijbel, die hierdoor in een nieuw licht komen te staan, en meer realiteitswaarde krijgen.
We beginnen met een korte omschrijving van de Grote Slenk.

02. De Grote Slenk

Van diep in Oost-Afrika, dwars door Kanaän tot Noord-Syrië loopt de bergketen die bekend staat als de meest rechte en diepste bodeminzinking van de wereld: The Great Rift Valley (afbeelding 1).  Zelden lopen natuurlijk grenzen langs rechte lijnen, maar hier is dit het geval. De enorme breuklijn is ontstaan door heftig onderaards geweld, waardoor de aardkorst scheurde. Een en ander zou zich in drie hoofdfasen hebben voorgedaan, te weten in het Trias (±248 miljoen jaar geleden), Krijt (±142 miljoen jaar geleden) en het Kenozoïcum. Dit laatste tijdperk is het einde van het krijt en begint 65 miljoen jaar geleden. De wetenschap veronderstelt dat het supercontinent Gondwana tijdens het eerste tijdperk Trias nog bestond.
Door tektonische bewegingen van de aardplaten (die overigens nog steeds plaatsvinden) brak Gondwana-land geleidelijk in stukken, en ontstond het huidige continent Afrika. In het Laat-Tertiar scheidde het Arabisch-Schiereiland zich door de breuklijn grotendeels af van Afrika, en ontstond onder ander de Rode Zee.

Links en rechts van de breuklijn, die ongeveer 4000 km lang is, vormde zich een vrijwel onafgebroken rij bergketens, waardoor de Grote Slenk de aanblik kreeg van één groot litteken. Het hoeft geen nader betoog dat dit unieke verschijnsel direct opviel; in het bijzonder bij de vele reizigers die door Syrië, Kanaän en Egypte trokken.
In het noorden loopt de kloof door de Bekavallei (afbeelding 3), die het gebergte Libanon splitst van de anti-Libanon, dan volgt de Slenk het Jordaandal. Tussen de Bekavallei en het Jordaandal is slechts één afsluiting: de berg Hermon. Het Meer van Galiléa ligt in het Jordaandal. Vervolgens loopt de breuk door de Zoutzee (tegenwoordig Dode Zee genoemd), waar de steden Sodom en Gomorra in de buurt lagen. Daarna vervolgt de Slenk zijn weg door de Araba (in de Bijbel wel de groeve genoemd) en de Golf van Akaba, de oostelijke aftakking van de Rode Zee (afbeelding 6).  Aan de Golf van Akaba ligt de plaats Elath (Esjon-Geber), waar Salomo zijn scheepsvloot liet bouwen. Elath ligt precies aan het begin van de vrijwel rechte lijn van het Jordaandal. Vanaf Elath loopt de Slenk door een deel van de Rode Zee, om zich vandaar voort te zetten richting Mozambique tot aan het Victoriameer.

03. Economische voordelen van de Slenk

De Slenk bood veel economische voordelen, vanwege de grondstoffen die er werden gedolven. Er werd erts gewonnen en verder moeten we natuurlijk de ijzer -en kopermijnen niet vergeten. Het metaal werd in de speciale ovens gesmolten, de zogeheten smeltkroezen. De Bijbel spreekt er meer dan eens van.

Spr.17:03-
De smeltkroes is voor het zilver en de oven voor het goud.

Jb.28:01-28 geeft een uitstekend beeld van wat er allemaal aan kostbaarheden in de Slenk te vinden was. Aardig is ook de informatie over de mijnwerkers, die tijdens de werkzaamheden hingen, wellicht aan touwen.

Jb.28:02-
Er zijn wel oorden, waar men het zilver tevoorschijn brengt, en plaatsen waar men het goud wast; ijzer wordt uit de grond gehaald, en steen smelt men tot koper. (...) en tot uiterste diepte doorvorst men het gesteente (…) Men boort een mijnschacht ver van waar mensen wonen; zonder steun voor de voet hangen zij (…) Haar gesteente is de vindplaats van lazuursteen, die goudstofjes bevat. (…) De mens slaat zijn hand aan het harde gesteente, hij woelt de bergen om van hun wortels af; in de rotsen houwt hij gangen uit, en allerlei kostbaars ziet zijn oog.

Naast goud, zilver en koper bood de Slenk een schat aan edelgesteente. Hierboven wordt lazuursteen genoemd, maar Jb.28 spreekt ook nog over chrysopraas, kristal, en chrysoliet.

Dt.08:07-        
Want de HERE, uw God, brengt u in een goed land; (…) een land, waarvan de stenen ijzer zijn en uit welks bergen gij koper zult houwen.

In de kopergieterijen werd het metaal bewerkt tot allerlei producten. De Bijbel spreekt ondermeer van een koperen slang, een koperen wasvat en de koperen zee.
Resten van een smeltoven zijn gevonden bij Esjon Geber aan de Rode Zee, waar de scheepswerf van Salomo lag. Zijn schepen haalden de grondstoffen op, onder ander goud uit Ofir.

Ga naar hoofdstuk II, paragraaf 04 »