HOOFDSTUK V: De chronologie van Israël
V.01: Inleiding
Door de gebeurtenissen rond Jozef, Mozes en de exodus, tegen de achtergrond te plaatsen van farao Echnaton verschijnt er een duidelijke samenhang tussen de afzonderlijke vertellingen, die nu ook beter zijn te begrijpen. Hieruit mogen we concluderen, dat het bewind van farao Echnaton de juiste achtergrond van de verhalen vormt. Een ander pluspunt is de chronologie van Israël, die kan worden vastgesteld en daarvoor kunnen we een beroep doen op de volgende gegevens.
1.
Farao Echnaton regeerde van 1350-1334 voor Chr. dus zestien jaar, wat in de Bijbel wordt aangegeven door twee volle, zeven vette en zeven magere jaren. Voorts verwijst Ex.01:11 naar de regering van Ramses II (of farao Merenptah).
2.
De Bijbel levert volop informatie over de leeftijden van Abram tot en met Mozes. In combinatie met de regeerperiodes van Echnaton en de overige farao’s uit de 18e en 19e dynastie, zijn we in staat te achterhalen wanneer de Bijbelse figuren leefden en wanneer de exodus plaatsvond.
V.02: Pauze tussen Genesis en Exodus
Als Jozef in de tijd van Echnaton leefde en Mozes aan het begin van de 19e dynastie geboren werd (bijvoorbeeld tijdens Ramses II of farao Merenptah), kan het intermezzo tussen de boeken Genesis en Exodus niet zo lang geduurd hebben als theologen gewoonlijk aannemen. Men spreekt wel van enkele eeuwen en baseert zich op twee argumenten.
1.
Het boek Exodus begint met een farao die Jozef niet gekend had, en dan lijkt het alsof er tijden waren gepasseerd. Niet kennen betekent hier echter negeren en ontkennen.
2.
Bij Ex.01:07, wordt gemeld dat de Israëlieten zich sterk hadden vermeerderd, wat eveneens een lange periode veronderstelt tussen Genesis en Exodus. Echter, het betreft hier waarschijnlijk niet de vermeerdering van een bevolkingsgroep, maar de uitbreiding van het monotheïstische gedachtegoed. De Israëlieten waren leden van een bepaald genootschap, en er waren meer leden toegetreden.
Dat we Jozef niet al te ver uit de buurt van Mozes moeten zoeken, wordt ondersteund door de geslachtslijst van Jozef met die van Levi te vergelijken (zie de tabel hieronder). Levi en Jozef waren zonen van Jakob. Levi was een oudere halfbroer van Jozef. Eerst wat informatie over de geslachtslijst van Levi.
Ex.06:15-
En dit zijn de namen van de zonen van Levi naar de volgorde van hun geboorten: Gerson, Kehath en Merari.
Ex.06:17-
De zonen van Kehath: Amram, (…).
1Kr.06:03-
(…) de kinderen van Amram: Aäron, Mozes en Mirjam (…).
Ex.06:19-
En Amram nam zich Jochébed, zijn tante, tot vrouw, en zij baarde hem Aäron en Mozes.
Levi verkreeg Kehath, na Kehath kwam Amram en daarna werd Mozes geboren. Na Jakob was Mozes dus het vierde geslacht.
Jozef kreeg twee zonen: Manasse en Efraïm. De zoon van Manasse was Machir en zijn kinderen behoorden eveneens tot het vierde geslacht.
Gn.50:23-
En Jozef zag van Efraïm het derde geslacht; ook de kinderen van Machir, de zoon van Manasse werden op Jozefs knieën geboren.
Daar Mozes en de kinderen van Machir het vierde geslacht vormden, waren zij tijdgenoten van elkaar. Volgens Gn.50:23 maakte Jozef de kinderen van Machir nog mee, zodat Mozes niet lang na de dood van Jozef zal zijn geboren.
Ga verder met hoofdstuk V, paragraaf 03 »