Het mysterie van Jozef & Echnaton

Hoofdstuk V

V.06: Het Sed-feest

Zoals opgemerkt, kunnen we aan de hand van Gn.15:13, waar sprake is van 400 jaar vreemdelingschap, nog een tweede berekening maken. Bij deze optie is Ramses II de farao die Jozef niet gekend had, en had Jozef dertig jaar dienst achter de rug. Voor we aan deze berekening toekomen, moet eerst iets worden uitgelegd over het Hebsed-feest.
Traditiegetrouw waren farao’s gewend een Sed-feest of eigenlijk het Hebsed-feest (Egyptisch: hb-sd) te vieren, een jubileumfeest dat na afloop van 30 regeringsjaren werd georganiseerd. Het vroegst bekende Sed-feest stamt uit de 1e dynastie. Ook koning Djoser (3e dynastie) hield al een Sed-feest en tijdens het Middenrijk (±2040-1640) werden de feesten uitvoerig gevierd.
De strekking van het feest was dat de koning moest aantonen na afloop van dertig regeringsjaren nog in staat te zijn het land te besturen. Het evenement duurde ongeveer een maand en gold als een soort vernieuwings-feest, een verjongingskuur voor de koning. Tijdens de ceremonie die uiteraard gepaard ging met de nodige rituelen, werden de fysieke en magische krachten van de koning ververst, zodat hij - begiftigd met een nieuwe jeugd - zichzelf kon opvolgen.

Ten tijde van Amenhotep III was Cheroeëf, de rentmeester van koningin Teje, verantwoordelijk voor de Sed-feesten. Decoraties in het graf van Cheroeëf bieden uitgebreide informatie over de festiviteiten. De inscripties in zijn graf laten weten dat er generaties lang geen Sed-feesten waren gevierd, maar dat Amenhotep III de plechtigheden weer tot leven had gebracht en wel op zeer omvangrijke schaal. Weinig farao’s besteedden zoveel tijd en geld aan het feest als hij. Rond 1362 vierde Amenhotep III zijn eerste Sed-feest, ter gelegenheid van zijn 30-jarig regeringsjubileum zoals nooit eerder was vertoond. Rond 1358 vierde hij zijn tweede Sed-feest en drie jaar later kwam zijn derde Sed-feest. Bij deze gelegenheid werden er grote beelden van de farao opgericht en ontvingen zijn naaste medewerkers spectaculaire geschenken. Het nieuws over de grootse aanpak van de Sed-feesten was zelfs tot Babylon doorgedrongen. Hoewel de Sed-feesten van oudsher traditie waren, zijn ze dus in het bijzonder in verband brengen met farao Amenhotep III, de vader van Echnaton.

Gn.41:46-
Jozef was dertig jaar oud, toen hij voor Farao  (Echnaton) stond.

Zoals opgemerkt, ligt het meer in de rede dat het getal dertig in Gn.41:46 betrekking heeft op Jozefs Sed-feest. In het kader van een symbolisch verhaal, is zoiets best te onderbouwen. Jozef bezat de status van een farao en was in de ogen van de Hebreeërs een koning.

Gn.37:03-
En Israël had Jozef lief boven al zijn zonen, omdat  hij hem een zoon des ouderdoms was; en hij maakte hem een pronkgewaad.

Gn.37:07-
Zie, wij waren aan het schoven binden in het veld –daar richtte mijn schoof zich op en bleef overeind staan, en zie, uw schoven omringden haar en bogen zich voor mijn schoof neer. Daarop zeiden zijn broeders tot hem: Wilt gij soms koning over ons zijn?

Pr.04:13-
Beter is een arme, maar wijze jongeling dan een oude, maar dwaze koning, die er niet van weten wil zich te laten waarschuwen. Want de eerste komt uit de gevangenis om koning te worden, hoewel hij onder het koningschap van de ander als een arme geboren was. Ik zag alle levenden onder de zon meelopen met de jongeling, de opvolger, die in de plaats van de ander zou treden (…).

Jozef kan dus na 30 jaar dienst in Egypte (te vergelijken met 30 regeringsjaren) recht hebben gehad op een Sed-feest.
Tal van ambtenaren en hovelingen hadden een inbreng tijdens het Sed-feest en werden om hun aandeel door de farao geëerd en beloond met nobele giften. Met name ontvingen zij bij deze gelegenheid de gouden sjebsoe-kraag. Sommige hoge ambtenaren droegen zelfs meerdere van deze halssieraden. Bij Gn.44:42 nam  Jozef ook zo’n erekraag in ontvangst.

Gn.41:42-
Daarop trok Farao zijn zegelring van zijn hand en deed hem aan Jozefs hand; hij bekleedde hem met linnen klederen, en hing een gouden ketting om zijn hals.

Afgezien van de sjebsoe-kragen, ontvingen de functionarissen nog andere kostbaarheden, die sterk begeerd werden omdat ze de naam van de farao bevatten. Daarbij valt natuurlijk direct te denken aan de zegelring die Jozef kreeg aangeboden, en waarin de naam Zafnath Paäneach (Echnaton) gegraveerd stond. Ook de bijzondere cadeaus die Jozef ontving, doen vermoeden dat de dertig jarige leeftijd betrekking heeft op een Hebsed-feest.

Ga naar hoofdstuk V, paragraaf 07 »