Het mysterie van Jozef & Echnaton

Hoofdstuk VI

2.
De belofte betreffende het grondbezit werd gedaan toen Abram in Mamre woonde. Er moest dus land veroverd worden om de belofte te kunnen honoreren, te beginnen met de verovering van Mamre. Weliswaar had Abram het gebied gekocht, maar tegelijkertijd was Arba verschenen om het heiligdom in te nemen. Merkwaardig is, dat Abram geen enkel verzet pleegde. De Bijbel rept hier althans met geen woord over, hetgeen de indruk wekt dat Abram instemde met de bezetting, en er sprake was van samenwerking tussen beide mannen. Als Arba symbool staat voor Thoetmosis III, kan de inname van Mamre één van de eerste acties geweest van Thoetmosis III om aan de belofte te voldoen.
3.
Met een beetje moeite vinden we Thoetmosis III terug door de namen Mamre en Hebron samen te voegen. Wanneer we Mamre als mem-re lezen en mem opvatten als de Hebreeuwse letter m, verkrijgen we m-re. Vervolgens kunnen we Hebron of Chebron lezen als chebr-n, dat wil zeggen cheper-n. De combinatie van de nieuwe gegevens levert m-re-cheper-n op, waarmee men-cheper-re is te vormen, die de troonnaam is van Thoetmosis III. Men-cheper-re betekent: duurzaam is de manifestatie van Re. Met cheper is de mestkever bedoeld. Via zijn troonnaam lijkt Thoetmosis III te zijn verbonden aan Mamre (Hebron).

Al met al komt het verbond bij Gn.15:18 op zijn minst overeen met de succesvolle veldslagen van Thoetmosis III. Voorzover de overige suggesties een kern van waarheid bevatten, blijven zij onderdeel van een pseudo-historisch verhaal, omdat Thoetmosis III een bekend historisch figuur is en wij dit van Abram niet weten.

VI.11: Hebron en farao Chebron

In tegenstelling tot het heiligdom Mamre, dat naar een persoon Mamre verwijst, en de stad Kirjath-Arba die naar Arba verwijst, treffen we in de Bijbel geen persoon wiens naam in verband staat met de stad Hebron. En dit is vreemd, want doorgaans werden steden naar hun veroveraar genoemd, of bijvoorbeeld naar een lokale godheid. Ex.06:17 vermeldt wel een Hebron die een zoon van Kehath was, maar hij lijkt een onbeduidend figuur en wordt niet omschreven als stichter of veroveraar van de gelijknamige stad. Dus moet de stad Hebron op een andere manier aan haar naam zijn gekomen.
Frappant genoeg, noemde Manetho een farao Chebron, wiens naam een spellingsvariant van Hebron is. Alvorens dieper in te gaan op deze farao, is het nuttig enige kanttekeningen te plaatsen bij het werk van Manetho. De Griekstalige Egyptenaar leefde in de derde eeuw voor Chr. en was als hogepriester werkzaam in Heliopolis. Als geschiedschrijver kreeg hij vooral naam door de koningslijsten die hij opstelde, waaronder een overzicht van farao’s uit 18e dynastie. Hoewel de originele manuscripten van Manetho nooit zijn gevonden en evenmin originele kopieën daarvan, zijn er drie versies overgeleverd die uit een veel latere periode stammen. De eerste versie werd op schrift gesteld door de Joodse historicus Flavius Josephus (±100 na Chr.), die de koningslijst van Manetho gebruikte om er de chronologie van Israël mee vast te kunnen stellen. Twee andere versies zijn afkomstig van de christelijke kroniekschrijver Julius Africanus en de bisschop Eusebius van Cesarea, uit respectievelijk de derde en vierde eeuw na Chr. Zie de volgende pagina voor een overzicht van de koningslijsten.
Helaas blijken de drie versies nogal af te wijken van de huidige kennis die wij over de 18e dynastie bezitten. In de koningslijsten staan sommige farao’s in de verkeerde volgorde, en nog minder deugt het aantal regeringsjaren dat voor hen genoteerd werd. Bovendien dragen de farao’s Griekse namen, waarvan sommige niet zijn te traceren. Tot overmaat van ramp zijn de drie uitgaven van Flavius, Julius en Eusebius op diverse punten met elkaar in tegenspraak. Deskundigen vermoeden, dat Manetho’s lijst een zeer nauwkeurig overzicht gaf van de geschiedenis van Egypte, en de kopieën van Flavius, Julius en Eusebius - die uit joods/christelijke hoek kwamen - slechts onleesbare verminkingen vertegenwoordigen. Al met al is het slechts gissen hoe de originele lijst van Manetho er heeft uitgezien. Niettemin leggen de drie versies van Flavius, Julius en Eusebius opmerkelijke coïncidenties bloot met betrekking tot farao Chebron, de stad Hebron en farao Echnaton.

Eén ding is namelijk helder, alle drie de versies vermelden farao Chebron in de 18e dynastie, waar ook farao Echnaton thuishoort, met dien verstande dat Africanus van Chebros sprak. De algemeen erkende geschiedenis kent echter geen farao onder de naam Chebron. De vraag is dus, wie hij geweest kan zijn en hoe we hem in verband kunnen brengen met de stad Hebron, behalve dan dat Chebron en Hebron spellingsvarianten zijn.
Daar de koningslijsten Chebron als tweede farao van de 18e dynastie vermelden, valt hij in eerste instantie te identificeren met farao Amenhotep I, de tweede farao in de traditionele lijst. Interessante bijkomstigheid is, dat we Amenhotep I in verband kunnen brengen met de Vierstad Hebron, omdat hij de eerste van de vier generaties Amenhotep was. Het getal vier zou hier dan weer een symbolische rol spelen. Zoals eerder gezegd, kan de Vierstad Hebron betrekking hebben op de vier generaties Amenhotep. In het bijzonder kunnen we Chebron (Hebron) aan Amenhotep IV verbinden (te weten: f arao Echnaton). Bij deze laatste keus moet Chebron van de tweede plaats in de koningslijsten verdwijnen naar die van Echnaton, wat geen enkel bezwaar is, omdat er meer farao’s in de verkeerde volgorde staan, en Chebron in principe iedere farao uit de 18e dynastie kan voorstellen. Overigens valt het op, dat de naam Chebros op Chebris lijkt (zie onder Amenhotep I en Toetanchamon in de lijst van Africanus), hetgeen doet vermoeden dat Chebros en Chebron betrekking hebben op een Amarna-koning, bijvoorbeeld op Echnaton.
We gaan nu onderzoeken of er meer argumenten zijn om farao Echnaton te identificeren als Chebron.

 Ga verder met hoofdstuk VI, paragraaf 11 »