HOME

SYMBOLIEK IN DE BIJBEL

VOORWOORD

HOOFDSTUK I:
01. Feiten of symboliek?
02. Schrijvers en schriftgeleerden
03. Werkelijkheid en fictie
04. Israël en Heilig Land
05. Het toneelstuk

HOOFDSTUK II
01. Beeldspraak
02. Gelijkenissen
03. Macrokosmos is microkosmos
04. Zo vader, zo zoon
05. Van de eerste tot de laatste Adam
06. Gelijktijdigheid
07. De nieuwe tijd

HOOFDSTUK III:
01. Elementaire en etnische symboliek
02. Elementaire ideeën
03. Getallen als elementaire ideeën
04. Volkssymboliek
05. Geleende volkssymboliek
06. Symbolische velden

NAWOORD

AFBEELDINGEN
Afbeelding 1
Afbeelding 2
Afbeelding 3



SYMBOLIEK in de Bijbel

Meest interessant voorbeeld van gelijktijdigheid is wel de permanente aanwezigheid van Christus, in verleden, heden en toekomst.

Opb.01:04-     
(…) genade zij u en vrede van Hem, die is en die was en die komt.

1Cor.10:01-
Want ik stel er prijs op, broeders, dat gij weet, dat onze vaderen allen onder de wolk waren, allen door de zee heengingen, allen zich in Mozes lieten dopen in de wolk en in de zee, allen hetzelfde geestelijke voedsel aten, en allen dezelfde geestelijke drank dronken, want zij dronken uit een geestelijke rots, welke met hen meeging, en die rots was de Christus.

1Pt.01:20-
Hij was van tevoren gekend, vóór de grondlegging der wereld, doch is bij het einde der tijden geopenbaard ter wille van u (…).

Op stoffelijk niveau liepen gebeurtenissen op aarde synchroon met verschijnselen aan de hemel, onder andere met de constellaties van zon en maan.

Ez.45:17- 
Maar op de vorst rust de plicht van de brandoffers, het spijsoffer en het plengoffer, op de
feesten, de nieuwemaansdagen en de sabbatten, op al de hoogtijden van het huis Israëls.

De stand van de hemellichamen weerspiegelde de kwaliteit op aarde van dat moment.

Pr.03:01-                      
Alles heeft zijn uur en ieder ding onder de hemel zijn tijd.
Er is een tijd om te baren en een tijd om te sterven. Er is een tijd om te doden en een tijd om te helen. Er is een tijd om af te breken en een tijd om op te bouwen. Er is een tijd om te bewaren en een tijd om weg te werpen. Er is een tijd om te beminnen en een tijd om te haten. Er is een tijd van oorlog en een tijd van vrede.

Mt.24:32-
Leert dan van de vijgeboom deze les: Wanneer zijn hout reeds week wordt en de bladeren uitspruiten, weet gij daaraan, dat de zomer nabij is. Zo moet ook gij, wanneer gij dit alles ziet, weten, dat het nabij is, voor de deur.

Jh.08:20-                    
Deze woorden sprak Jezus bij de schatkamer, lerende in de tempel; en niemand greep Hem,
want zijn ure was nog niet gekomen.

Doordat verleden en toekomst binnen een eeuwig heden Zijn geen rol speelden, konden de goden gelijktijdig in hun verschillende personificaties optreden. Verouderde opvattingen en voorstellingen die men van de goden had, werden dus niet afgeschreven en als oude koek naar het verleden verwezen, maar bleven gehandhaafd naast de nieuwere opvattingen. In Egypte resulteerde dit in een enorm aantal goden, die op heel verschillende manieren konden verschijnen.
Hetzelfde zien we in de Bijbel gebeuren, waar oude en nieuw bedachte hoedanigheden van Israëls God naast elkaar vertegenwoordigd zijn. We zien God verschijnen als El (de Kanaänitische oppergod El), als Elohim, als de Almachtige, de Eeuwige en de Allerhoogste, als Vader, Rots of Koning, als Jahweh, als HERE, als Here met kleine letters (Adonai), etc. Kortom, door het gelijktijdig optreden van de vele verschijningsvormen van God, lijkt het alsof die al sinds de scheppingsdagen bestonden. Wanneer we ze echter in de tijd plaatsen, blijkt er wel degelijk sprake van een ontwikkeling in het godsbesef.


07. De nieuwe tijd

De opkomst van de Griekse cultuur sinds 600 voor Chr. bracht grote veranderingen in de belevingswereld van de mens. Met name de Griekse filosofen begonnen rationeler te denken, wat op den duur gevolgen had voor de beeldende en mythologische wijze van denken. Het tijdstip van ommekeer liep ongeveer parallel met de Babylonische ballingschap, die volgens velen aanleiding was om de geschiedenis van Israël op schrift te stellen.

1.
Vóór het rationele denken zich ontwikkelde, was geschiedschrijving niet veel meer dan een opsomming van belangrijke aangelegenheden geweest, zonder ze op een tijdlijn te plaatsen. Maar toen lineaire tijd eenmaal in de beleving begon door te dringen, begonnen gebeurtenissen zich achter elkaar voor te doen in oorzaak en gevolg verband. Sindsdien kregen schrijvers en schriftgeleerden behoefte aan een nieuwe vorm van verslaggeving. De elementen die oorspronkelijk afkomstig waren uit brieven, verzen, wetboeken, spreuken met levenswijsheid, mythologische verhalen en legenden werden op een tijdlijn en in een causaal verband geplaatst, zodat er een geschiedenis van Israël ontstond. We zien het oorzaak-gevolg denken als een rode draad door de Bijbel lopen. Zij begint al bij de zonde van Adam en Eva, die gevolgen zou hebben voor heel de geschiedenis van Israël, en pas door Jezus werd goed gemaakt.

2.
De verslaggeving had altijd gedraaid om het wel en wee van de goden, koningen, farao’s, en eventueel de elite. De overige onderdanen waren werkmieren, anonieme radertjes in het geheel, die opgingen in een onbewust groepsbewustzijn. Als individu waren zij van weinig of geen betekenis, zodat er over hun leven bijna niets genoteerd werd.
Sinds de opkomst van de Griekse cultuur, wilde men geen slaaf meer zijn. De cultuuromslag begon uiteraard bij enkele wijsgeren, die hier en daar probeerden om de massa op een ander peil te brengen. Men begon zijn eigen ik te ontwikkelen door rationeler na te denken over zichzelf en zijn relatie met God en het universum. Ook deze sfeer vinden we al in het Oude Testament terug, waar gewone mensen - boeren, arme lieden, zwervers, etc. - in het voetlicht staan en meer betekenis krijgen.

Ga verder met hoofdstuk II, paragraaf 07 »